forked from yapcheahshen/tipitaka.sinhala
-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
27-Jataka-1.txt
1186 lines (848 loc) · 34 KB
/
27-Jataka-1.txt
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
j i_utf8 [cpd classification 2.5.10]
[pts vol j - 1] [\z j /] [\f i /]
[pts page 001] [\q 1/]
[bjt vol j - 1] [\z j /] [\w i /]
[bjt page 002] [\x 2/]
suttantapiṭake - khuddakanikāye
jātakapāḷi
(paṭhamo bhāgo)
namotassa bhagavato arahato sammā sambuddhassa.
[pts page 104] [\q 104/]
ekanipāto
1. apaṇṇa kavaggo
1. apaṇṇakaṁ ṭhānameke dutiyaṁ āhu takkikā.
etadaññāya medhāvi taṁ gaṇhe yadapaṇṇakanti. 1-
[pts page 109] [\q 109/]
1. apaṇṇakajātakaṁ.
2. akilāsuno vaṇṇupapathe 2- khaṇantā
udaṅgaṇe tattha papaṁ avinduṁ,
evaṁ muni viriyabalupapanno 3-
akilāsu vinde hadayassa santinti. 2. vaṇṇupathajātakaṁ. 4-
[pts page 113] [\q 113/]
3. idha ce hi naṁ 5- varādhesi saddhammassa niyāmataṁ, 6-
ciraṁ tvaṁ anutapessasi 7- serivāyaṁva vāṇijoti.
3. serivāvāṇijajātakaṁ. 8-
[pts page 122] [\q 122/]
4. appakenapi medhaṁvi pāhatena vicakkhaṇo,
samuṭṭhāpeti attānaṁ aṇuṁ aggiṁva sandhamanti.
4. cullaseṭṭhijātakaṁ 9-
1. taṁ gaṇheyya apaṇṇakaṁ - machasaṁ. 2. vaṇṇapathe - machasaṁ 3. muni viriya - machasaṁ, syā. 4. vaṇṇapatha - machasaṁ. 5. idhacenaṁ - machasaṁ, syā 6. niyāmakaṁ - machasaṁ, syā 7. anutappesi - machasaṁ syā 8. seriva syā serivavāṇija - machasaṁ 9. cullaka - machasaṁ, syā.
[bjt page 004] [\x 4/]
5. kimagghati 1- taṇḍulanāḷikāya
assāna mulāya vadehi rāja, 2-
bārāṇasiṁ santarabāhirantaṁ 3 ayamagghati taṇḍulanāḷikāti. *
5. taṇḍulanāḷijātakaṁ.
[pts page 129] [\q 129/]
6. hiriottappasampannā sukkadhammasamāhitā,
santo sappurisā loke devadhammāti vuccareti.
6. devadhammajātakaṁ.
[pts page 135] [\q 135/]
7. putto tyāhaṁ mahārāja tvaṁ maṁ posa janādhipa,
aññepi devo poseti kiñca devo sakaṁ pajanti.
7. kaṭṭhahāri 4- jātakaṁ.
[pts page 136] [\q 136/]
8. api ataramānānaṁ phalāsāva samijjhati,
vipakkabrahmacariyosmi evaṁ jānāhi gāmaṇiti.
8. gāmaṇijātakaṁ.
[pts page 138] [\q 138/]
9. untamaṅgaruhā mayhaṁ ime jātā vayoharā,
pātubhūtā devadutā pabbajjāsamayo mamāti.
9. makhādeva 5- jātakaṁ.
[pts page 141] [\q 141/]
10. yañca aññenurakkhanti yo ca aññe na rakkhati,
sa ce rāja sukhaṁ seti kāmesu anapekhavāti.
10. sukhavihārijātakaṁ.
apaṇṇakavaggo paṭhamo.
tassuddānaṁ:
varāpaṇṇakavaṇṇupathaserivaro
sucicakkhaṇataṇḍulanāḷikassaṁ,
hiripuntavaruttagāmaṇinā
yo ca na rakkhati tena dasa.
1. kiṁ agghati - machasaṁ. 2. rājā - machasaṁ 3. bārāṇasi santarabāhirako - machasaṁ 4. kaṭṭhavāhana - machasaṁ 5. devadutaṁ syā, maghadeva - machasaṁ * syā kimagghati taṇḍulatāḷikāva khārāṇasi antarabāhirāni, assapañcasatenāti ekā taṇḍulanāḷikāti.
[bjt page 006] [\x 6/]
[pts page 144] [\q 144/]
2. sīlavaggo
11. hoti silavataṁ attho paṭisanthāra 1- vuttinaṁ,
lakkhaṇaṁ passa āyantaṁ ñātisaṅghapurakkhataṁ
atha passasimaṁ kāḷaṁ suvihīnaṁva ñātihiti.
1. lakkhaṇamigajātakaṁ. 2-
[pts page 152] [\q 152/]
12. nigrodhameva seveyya na sākhamupasaṁvase, 3-
nigrodhasmiṁ mataṁ seyyo yañce sākhasmiṁ jīvitanti.
2. nigrodhamigajātakaṁ. 4-
[pts page 155] [\q 155/]
13. dhiratthu kaṇḍinaṁ sallaṁ purisaṁ gāḷhavedhinaṁ,
dhiratthu taṁ janapadaṁ yatthitthi parināyikā,
te cāpi 5- dhikkitā sattā ye itthinaṁ vasaṁ gatāti.
3. gaṇḍinajātakaṁ. 6-
[pts page 158] [\q 158/]
14. na kiratthi rasehi pāpiyo
āvasehi vā santhavehi vā,
vātamigaṁ gehanissitaṁ 7-
vasamānesi rasehi sañjayoti.
4. kharādiyajātakaṁ.
[pts page 160] [\q 160/]
15. aṭṭhakhuraṁ 8- kharādiye migaṁ vaṅkātivaṅkitaṁ, santahi
lāhatikkantaṁ 9- na taṁ ovaditusasaheti.
5. kharidiyajātakaṁ.
[pts page 163] [\q 163/]
16. migatinti pallatthamanekamāyaṁ
aṭṭhakhuraṁ aḍḍharattāvapāyiṁ, 10-
ekena sotena chamāssasanto
chahi kalāhatibhoti bhāgineyyoti.
6. tipallatthamigajātakaṁ 11-
1. paṭisandhāra - machasaṁ 2. lakkhaṇajātakaṁ - machasaṁ, syā 3. nasākhaṁ upasaṁvase - syā 4. nigodhajātakaṁ - machasaṁ, syā, 5. tevāpi - syā 6. kaṇḍijātakaṁ - machasaṁ 7. gahananissitaṁ - machasaṁ syā, 8. aṭṭhakkhuraṁ - machasaṁ, syā, 9. satatahi kālātikkantaṁ syā, sattakālehatikkantaṁ - machasaṁ 10. aṭṭhakkhura aḍḍharattāpapāyi. - machasaṁ, syā, 11. tipallanthajātakaṁ - machasaṁ.
[bjt page 008] [\x 8/]
[pts page 165] [\q 165/]
7. kāḷe 1- vā yadi vā juṇhe yadā vāyati māluto.
vātajāni hi sitāni ubhotthamaparājitāni.
7. mālutajātakaṁ.
[pts page 168] [\q 168/]
18. evañca santā jāneyyuṁ dukkhāyaṁ dukkhāyaṁ jātisambhavo.
na paṇo pāṇinaṁ haññe pāṇaghāti hi sovatiti.
8. matakabhattajātakaṁ.
[pts page 169] [\q 169/]
19. sace muñce pecca muñce 2- muccamāno hi khajjhati,
nahevaṁ dhīrā muccantī mutti khālassa bandhana'nti.
9. āyācitabhattajātakaṁ.
[pts page 171] [\q 171/]
20. disvā padamanuttiṇṇaṁ disvā notaritaṁ padaṁ,
naḷena vāriṁ pivisasāma 3- neva maṁ tvaṁ 4vadhissasi'ti.
10. naḷapānajātakaṁ.
sīlavaggo dutiyo.
tassuddhānaṁ:
athalakkhaṇasākhadhiratthupuna
nakiratthirasehikharādiyā,
atibhotirasamālutapāṇa
muccenanaḷaavhayante bhavanti dasa.
1. kāle - machasaṁ, syā. 2. sace mucce pecca mucce, - machasaṁ 3. pissāma. 4. na ca maṁ tvaṁ - machasaṁ.
[pts page 174] [\q 174/]
[bjt page 010] [\x 10/]
3. kuruṅgavaggo
21. √ātametaṁ kuruṅgassa yaṁ tvaṁ sepaṇaṇi seyyasi,
aññaṁ sepaṇṇiṁ 1- gacchāmi na me te ruccate phalanti.
[pts page 177] [\q 177/]
1. kuruṅgamigajātakaṁ.
22. ye kukkurā rājakulambhi vaddhā 2-
koleyyakā vaṇṇakhalupapannānnā,
te'me na vajjhā mayamasma vajjhā
nāyaṁ saghaccā 3- dubbalaghātikāyanti.
2. kukkurajātakaṁ.
[pts page 180] [\q 180/]
23. api passena semāno sallehi sallikato,
seyyo va vaḷavā bhojjo 4- yuñja maññeva sārathi'ti.
3. bhojājāniyajātakaṁ 5-
[pts page 181] [\q 181/]
24. yadā yattha yadā yattha yattha yadā yadā,
ājañño kurute vegaṁ hāyanti tattha vāḷavā'ti.
4. ājaññajātakaṁ.
[pts page 185] [\q 185/]
25. aññamaññehi titthehi assaṁ pāyehi sārathi,
accāsanassa puriso 6- pāyāsassapi tappatī'ti.
5. titthajātakaṁ.
[pts page 188] [\q 188/]
26. purāṇavorāna vāco nisamma
mabhilāmukho pothayamānuvāri 7-+
susaññatānaṁ hi vaco nisamma.
gajunnamo sabbaguṇesu aṭṭhāti.
6. mahilāmukhajātakaṁ.
1. sepaṇi - machasaṁ, syā 2. rājakulasmi vaḍḍhā - syā 3. saghacchā - machasaṁ. 4. gojo syā. bhojjho - machasaṁ. 5. bhojāniyajātakaṁ - machasaṁ 6. subhito - machasaṁ 7. pothayamanavacāri - machasaṁ + anavadhāri ayameva vā pāṭhoti aṭṭhakathā.
[pts page 190] [\q 190/]
[bjt page 012] [\x 12/]
27. nālaṁ kakhalaṁ 1- padātave
na ca piṇḍaṁ na kuse na ghaṁsituṁ,
maññāmi abhiṇhadassanā
nāgo sinebhamakāsi 2- kukkureti.
7. abhiṇhājātakaṁ.
[pts page 193] [\q 193/]
28. manuññameva bhāseyya nāmanu ññaṁ tudāvanaṁ
manuññaṁ bhāsamānassa garubhāraṁ uddhari,
dhanañca naṁ alabbhesi tenavattamano ahu'ti.
8. nandrivisālajātakaṁ.
[pts page 196] [\q 196/]
29. yato yato garudhuraṁ yato gambhiravantati,
tadassu 3- kaṇhaṁ yuñjanti svāssu taṁ vahate dhuranti.
9. kaṇhajātakaṁ.
[pts page 197] [\q 197/]
30. mā munikassa pihayi āturantāni bhuñjati,
appossu kko bhusaṁ khādaṁ etaṁ dīghāyulakkhaṇanti.
10. munikajātakaṁ.
kuraṅgavaggo tatiyo.
tassuddānaṁ:
kuruṅgassakukkurabhojavaro
puna vāḷavassasirivayato,
vamiḷāmukhanāmanu ññavaro
vahatedhuramunikena dasa.
1. kakhaḷaṁ - machasaṁ. 2. senaha - machasaṁ. 3. tadāssu - machasaṁ syā.
[pts page 203] [\q 203/]
[bjt page 014] [\x 14/]
4. kulāvakavaggo
31. kulāvakā mātali simbalismiṁ
īsāmukhena parivajjayassu,
kāmaṁ cajāma asuresu pāṇaṁ
māyime dijā vikulāvā ahesu'nti. 1-
[pts page 207] [\q 207/]
1. kulāvakajātakaṁ.
32. rudaṁ manuññaṁ ruciyā 2- ca piṭṭhi
veḷuriyaṇṇupanibhā ca 3- gīvā,
vyāmamattāni ca pekhuṇāni 4-
naccena te dhitaraṁ no dadāmi'ti.
[pts page 209] [\q 209/]
2. naccajātakaṁ.
33. sammodamānā gacchanti jālamādāya pakkhino,
yadā te vivadissanti tadā ehinti me vasa'nti.
3. sammodamānajātakaṁ.
34. na maṁ sītaṁ na maṁ uṇhaṁ na maṁ jālasmiṁ bādhanaṁ,
yañca maṁ maññate macchi aññaṁ so ratiyā gato'ti.
[pts page 214] [\q 214/]
4. macchājātakaṁ.
35. santi pakkhā apatanā santi pādā avañcanā,
mātā pitā ca nikkhantā jātameda paṭikkamā'ti.
5. vaṭṭakajātakaṁ.
1. māme dijā vikulavā ahesuṁ - machasaṁ 2. rudhiyā - machasaṁ 3. veḷuriya vaṇṇasantihā ca - machasaṁ 4. pekkhuṇāni - syā.
[pts page 219] [\q 219/]
[pts page 216] [\q 216/]
[bjt page 016] [\x 16/]
36. yaṁ nissitā jagatiruhaṁ vibhaṅgamā
svāyaṁ aggiṁ pamuñcati,
disā bhajatha vakkaṅgā 1-
jātaṁ saraṇato bhayanti.
6. sakuṇajātakaṁ
37. ye vaddhamapacāyanti narā dhammassa kovidā,
diṭṭheva dhamme 2- pāsaṁsā samparāye ca suggati'ti.
[pts page 223] [\q 223/]
7. tittirajātakaṁ.
38. nāccannaṁ nikatippañño nikatyā sukhamedhati,
ārādheti nikatippañño khako kakkaṭakāmivā'ti.
[pts page 226] [\q 226/]
8. bakajātakaṁ.
39. maññe sovaṇṇayo rāsi sovaṇṇamālā ca nandako,
yattha dāso āmajāto ṭhito thullāni gajjati'ti.
[pts page 233] [\q 233/]
9. nandajātakaṁ.
40. kāmaṁ patāmi nirayaṁ uddhapādo avaṁsiro,
nānariyaṁ karissāmi handa piṇaḍaṁ paṭiggahā'ti.
10. khadiraṅgārajātakaṁ.
kulāvakavaggo catuttho.
tassuddānaṁ:
sirimātalidhitarapakkhivaro
ratirarāgatomātāpitā ca puna,
jagatirubhavuddhasukakkaṭako
tathā nandakapiṇḍavarena dasa.
1. vaṅkaṅgā - syā 2. diṭṭhedhamme ca - syā.
[pts page 241] [\q 241/]
[bjt page 018] [\x 18/]
5. atthakāmavaggo
41. yo atthakāmassa hitānukampino
ovajjamāno na kāroti sāsanaṁ.
ajiyā pādamolubbha 1-
mittako viya sovatīti.
[pts page 244] [\q 244/]
1. losakajātakaṁ.
42. yo atthakāmassa hitānukampino
ovajjamāno na kāroti sāsanaṁ,
kapotakassa vacanaṁ akatvā
amintahatthatthagatova setī'ti.
[pts page 246] [\q 246/]
2. kapotakajātakaṁ.
43. yo atthakāmassa hitānukampino
ovajjamāno na kāroti sāsanaṁ,
evaṁ so nihato seti
veḷukasasa yathā pitā'ti.
[pts page 247] [\q 247/]
3. veḷukajātaka.
44. seyyo amitto matiyā upette
nattheva mitto mativippahīno. ,
makasaṁ vadhissanti hi eḷamugo
putto pitu abbhidā uttamaṅganti.
[pts page 249] [\q 249/]
4. makasajātakaṁ.
45. seyyo amitto medhāvi yañce bālānukampako,
passa rohiṇikaṁ jammiṁ mātaraṁ hantvāna sovati'ti.
[pts page 251] [\q 251/]
5. rohiṇijātakaṁ.
46. na ve anatthakusalena atthacariyā sukhāvahā,
hāpeti atthaṁ dummedho kapi ārāmiko yathā'ti.
6. ārāmadusakajātakaṁ.
1. ajāya pādamolambā - machasaṁ
[pts page 252] [\q 252/]
[bjt page 020] [\x 20/]
47. na ce anatthakusalena atthacariyā sukhāvahā,
hāpeti atthaṁ dummedho koṇḍañño vāruṇiṁ yathāti.
7. vāruṇidusakajātakaṁ
[pts page 256] [\q 256/]
48. anupāyena yo atthaṁ icchati so vihaññati,
cetā haniṁsu vedabbhaṁ 1- sabbe te vyasanamajjhaguti
8. vedabbhajātatakaṁ. 2-
[pts page 258] [\q 258/]
49. nakkhantaṁ patimānennaṁ attho bālaṁ upaccagā,
attho atthassa nakkhantaṁ kiṁ karissanti tārakā'ti
9. nakkhattajātakaṁ.
[pts page 260] [\q 260/]
50. dummedhānaṁ sahassena yañño me upayāvito,
idāni khohaṁ yajissāmi bahu adhammiko jano'ti.
10. dummedhajātakaṁ.
atthakāmavaggo pañcamo.
paṭhamo paṇṇasako.
tassuddānaṁ:
athamittakamātukapotavaro
tathāveḷukaeḷamugorohiṇi,
kapivāruṇicetacarā ca puna
kathā tārakayaññavarena dasa
1. vedabbaṁ - machasaṁ, syā 2. vedabba - machasaṁ, syā
[pts page 267] [\q 267/]
[bjt page 022] [\x 22/]
6. āsiṁsamaggo
51. āsiṁseṭheva 1- puriso na nibbindeyya paṇḍito,
passāmi vohaṁ antānaṁ yathā icchiṁ tathā ahuti
1. mahāsilavajātakaṁ.
[pts page 268] [\q 268/]
52. vāyametheva puriso na nibbindeyya paṇḍito,
passāmi vohaṁ antānaṁ udakā thalamubbhata'nti
2. cuḷajanakajātakaṁ.
[pts page 269] [\q 269/]
53. tatheva puṇṇā pātiyo aññāyaṁ vattate kathā,
ākarakena jānāmi na cāyaṁ bhaddikā 2- surāti.
3. puṇṇapātijātakaṁ.
[pts page 272] [\q 272/]
54. nāyaṁ rukkho durārūho napi gāmato ārakā,
ākārakena jānāmi nāyaṁ sāduphalo dumoti.
4. kiṁphalajātakaṁ. 3-
[pts page 275] [\q 275/]
55. yo alinena cintena alinamanaso naro,
bhāveti kusalaṁ dhammaṁ yogakkhemassa pattiyā
pāpuṇe anupubbena sabbasaññojanakkhayanti.
5. pañcāvudhajātakaṁ.
[pts page 278] [\q 278/]
56. yo pahaṭṭhena cittena pahaṭṭhamanaso naro
bhāveti kusalaṁ dhammaṁ yogakkhemassa pattiyā
pāpuṇe anupubbena sabbasaṁyojanakkhayanti.
6. kañcanakkhandhajātakaṁ.
1. asisetheva - machasaṁ 2. nevāsaṁ bhaddakā - syā 3. phalajātakaṁ - sīmu, syā.
[pts page 280] [\q 280/]
[bjt page 024] [\x 24/]
57. yassete caturo dhammā vānarinda yathā tava,
yaccaṁ dhammo ṭhiti cāgo diṭṭhaṁ so ativattati'ti.
7. vanarinda jātakaṁ.
[pts page 282] [\q 282/]
58. yassa ete tayo 1- dhammā vānarinda yathā tava.
dakkhiyaṁ suriyaṁ paññā diṭṭhaṁ so ativattatī'ti.
8. tayodhammajātakaṁ.
59. dhame dhame nātidhame atidhannaṁ hi pāpakaṁ,
dhannena 2- sataṁ laddhaṁ atidhannena nāsita'nti.
9. bherivādajātakaṁ.
[pts page 283] [\q 283/]
60. dhame dhame nātidhame atidhannaṁ pāpakaṁ,
dhannenādhigatā bhegā te tāto vidhami dhamanti.
10. āsiṁsavaggo chaṭṭho. 4-
tassuddānaṁ:
yathaicchiṁ tathāhudakāthalā
surasāduphalovaalinamano,
sampahaṭṭhamano caturo ca tayo
sataladdhakabhogadhanenadasa.
1. yassete ca. - machasaṁ, syā 2. dhamatte aṁ dhattena - syā. 3. saṅkhadhamma - machasaṁ. 4. āsisavaggo - machasaṁ.
[pts page 288] [\q 288/]
[bjt page 026] [\x 26/]
7. itthivaggo
61. asā 1- lokitthiyo nāma velā tāsaṁ na vijjati,
sārantā ca pagabbhā 2- ca sikhi sabbaghaso yathā;
tā hiratvā pabbajissāmi vivekamanubruhayanti.
1. asātamantajātakaṁ.
62. yaṁ brāhmaṇo avādesi viṇaṁ sammukhaveṭhito,
andhabhūtā hatā hariyā tāsu ko jātu vissase'ti.
andhabhūtajātakaṁ. 3-
[pts page 298] [\q 298/]
63. kodhanā akataññu ca pisunā ca vibhedikā, 4-
brahmacariyaṁ cara bhikkhu so sukhaṁ na hohisiti. +
3. takkajātakaṁ. 5-
[pts page 300] [\q 300/]
64. mā su nanandi icchati maṁ māsu sovi na icchati, 6-
thinaṁ bhāvo durājāno macchassevodake gatanti.
4. durājānajātakaṁ.
[pts page 302] [\q 302/]
65. yathā nadi ca pantho ca pānāgāraṁ sabhā papā,
evaṁ lokitthiyo nāma nāsaṁ kujjhanti paṇḍitāni.
5. anabhiratijātakaṁ.
1. āsā - syā 2. pagabbāma - machasaṁ 3. aṇḍabhūtā bhatajātakaṁ - machasaṁ. 4. jātakavatthu pisuṇāmittadubhikā. machasaṁ pisuṇā mittabhedikā. + na paribhāhisitipi pāṭho ayamevattho aṭṭhakatā. 5. takakapaṇḍitajātakaṁ - machasaṁ. 6. namicchati - machasaṁ.
[pts page 306] [\q 306/]
[bjt page 028] [\x 28/]
66. ekā icchā pure āsi aladdhā mudulakkhaṇaṁ,
yato laddhā aḷārakkhi icchi icchaṁ vijāyathāti.
6. mudulakkhaṇapātakaṁ.
[pts page 308] [\q 308/]
67. ucchaṅge deva me punto pathe dhāvantiyā pati,
tañca desaṁ na pasasāmi yato sodariyamānayeti, 1-
7. ucchaṅgajātakaṁ.
[pts page 309] [\q 309/]
68. yasmaṁ mano nivisati cittaṁ vāpi 2- pasidati,
adiṭṭhapubbake pose kāmaṁ tasmimpi vissase'ti
8. sāketajātakaṁ.
[pts page 311] [\q 311/]
69. dhiratthu taṁ visaṁ vantaṁ yamahaṁ jīvitakāraṇā,
vantaṁ paccāvamissami 3- mataṁ me jīvitā varanti.
9. visavantajātakaṁ.
[pts page 313] [\q 313/]
70. na taṁ jitaṁ sādhu jitaṁ yaṁ jitaṁ avajiyati,
taṁ kho jitaṁ sādhu jitaṁ yaṁ jitaṁ nāvajiyatīti.
10. kuddālajātakaṁ.
itthivaggo sattamo.
tassuddānaṁ:
sikhi sabbaghasopi ca viṇavaro
pisunamittabhedikānaddinadi,
mudulakkhaṇasodariyācamano
visasādhujitena bhavanti dasa.
1. sodariyaṁnayo - machasaṁ 2. cittañcāpi - machasaṁ, syā. 3. pabbāharissāmi - machasaṁ.
[pts page 319] [\q 319/]
[bjt page 030] [\x 30/]
8. varaṇavaggo
71. yo pubbe karaṇiyāni pacchā so kātumicchati,
varaṇa 1- kaṭṭhabhañjova sa pacchāmanutappatiti.
1. varaṇajātakaṁ. 2
[pts page 322] [\q 322/]
72. akataññassa posassa niccaṁ vivaradassino,
sabbañce paṭhaviṁ dajjā neva naṁ abhirādhayeti.
2. sīlavanāgarāja 3- jātakaṁ.
[pts page 326] [\q 326/]
73. saccaṁ kirevamāhaṁsu narā ekacciyā idha,
kaṭṭhaṁ viplāvitaṁ 4- seyyo natthevekacciyo naroti.
3. saccaṁkirajātakaṁ.
[pts page 329] [\q 329/]
74. sādhu sambahulā ñāti api rukkhā araññajā,
vāto vahati ekaṭṭhaṁ buhantampi vanaspatinti. 5-
4. rukkhadhammajātakaṁ.
[pts page 332] [\q 332/]
75. abhitthanaya pajjunna nidhiṁ kākassa nāsaya,
kākaṁ sokāya randhehi mañca sokā pamocayā'ti.
5. macchajātakaṁ.
[pts page 334] [\q 334/]
76. asaṅkiyombhi gāmambhi araññe natthi me bhayaṁ,
ujumaggaṁ samārūḷho mettāya karuṇāya cāti.
6. asaṅkiyajātakaṁ.
1. 1. varūṇaṁ syā varūṇakaṭṭha - machasaṁ 2. varūṇajātakaṁ - machasaṁ, syā 3. silavahatthi syā silavanāga - machasaṁ 4. nillavitaṁ syā nipphavitaṁ - machasaṁ 5. vanappatiṁ - machasaṁ, syā
[pts page 336] [\q 336/]
[bjt page 032] [\x 32/]
77. usabhā rukkhā gāmiyo gāvā ca,
asso kaṁso sigāli ca tumbho,
pokkharaṇi ca apākacandanaṁ
lāpuni sidanti silā plavanti.
maṇḍukiyo kaṇhasappe gilanti.
kākaṁ suvaṇṇā parivārayanti.
tasāvakā phaḷakānaṁ bhayā hi
vipariyāso 1- vattati na idhamatthiti.
7. mahāsupinajātakaṁ.
[pts page 353] [\q 353/]
78. ubho khañjā ubho kuṇi ubho visamacakkhukā,
ubhinnaṁ piḷakā jātā nāhaṁ pasasāmi illisanti.
8. illīsajātakaṁ.
[pts page 355] [\q 355/]
79. yato vilunnā ca hatā ca gāvo
daḍḍhāni gehāni jano ca nito,
athāgamā punnahatāya putto
kharassaraṁ deṇḍimaṁ 2- vādayantoti.
9. kharassarajātakaṁ.
[pts page 359] [\q 359/]
80. yante pavikatthitaṁ 3- pure
atha te putigharā saranti pacchā.
ubhayaṁ na sameti bhimasena 4-
yuddhakathā ca idaṁ ca te vihaññanti.
10. bhīmasenajātakaṁ. 5-
varaṇa 6- vaggo aṭṭhamo.
tassuddānaṁ:
varaṇā akataññuvaresusaccavaraṁ savanappatinā ca abhitthanaya,
karuṇāyasilāppavaitthisato puna deṇḍimaputisarena dasa.
1. vipariyāyo - machasaṁ, syā 2. dindimaṁ - machasaṁ. 3. cikkatthitaṁ - machasaṁ 4. bhimmasena - machasaṁ 5. bhimmasenajātakaṁ - machasaṁ 6. varuṇa - machasaṁ, syā.
[pts page 362] [\q 362/]
[bjt page 034] [\x 34/]
9. apādhimbhavaggo
81. apāyimbha anavacimbha agāyimbha rudimbha ca,
visaññakaraniṁ 1- pitvā 2- diṭṭhā nāhumbha vānarā'ti.
1. surāpānajātakaṁ.
[pts page 363] [\q 363/]
82. atikkamma ramaṇakaṁ sadāmantañca dubhakaṁ, 3-
svāyi pāsāṇamāsino yasmā jīvaṁ na mokākhasi'ti.
2. mittavindajātakaṁ.
[pts page 365] [\q 365/]
83. minto bhave santapadena 4- hoti
sahāyo pana dvādasakena hoti,
māsaddhamāsena ca ñāti hoti
tatuttariṁ antasamopi hoti.
sohaṁ kathaṁ antasukhassa hetu 5-
cirasanthutaṁ 6- kālakaṇṇiṁ jaheyyanti.
3. kālakaṇṇijātakaṁ.
[pts page 366] [\q 366/]
84. ārogyamicche paramañca lābhaṁ
silañca vuddhānumataṁ sutañca,
dhammānuvatti ca alinatā ca 7-
atthassa dvārā pamukhā chaḷete'ti.
4. atthassadvārajātakaṁ.
[pts page 368] [\q 368/]
85. āyatidosaṁ nāññāya yo kāme patisevati,
vipākante hananti naṁ kiṁpakkamiva bhakkhitanti.
5. kimpakkajātakaṁ.
1. visaññikaraṇaṁ - machasaṁ, syā 2. pitvā - machasaṁ, 3. dusakaṁ - machasaṁ 4. satapadena - machasaṁ 5. atthasukhassa - machasaṁ 6. virasandhacaṁ - machasaṁ. 7. dhammānuvattiñca alinatañca - machasaṁ.
[pts page 371] [\q 371/]
[bjt page 036] [\x 36/]
86. sīlaṁ kireva kalyāṇaṁ sīlaṁ loke anuttaraṁ,
passa ghoraviso nāgo silavātina haññati'ti.
6. silavimaṁsajātakaṁ.
[pts page 374] [\q 374/]
87. yassa maṅgalā samuhatā
uppātā supinā ca lakkhaṇā ca,
samaṅgadosavitivatto 1-
yugayogādhigato na jātumetiti.
7. maṅgalajātakaṁ.
[pts page 375] [\q 375/]
88. kalyāṇimeva muñceyya nahi muñceyya pāpikaṁ,
mokkho kalyāṇiyā sādhu mutvā tapati 2- pāpikanti.
8. sārambhajātakaṁ.
[pts page 376] [\q 376/]
89. vācāva kira te āsi saṇhā sakhilabhāṇino,
tiṇamatte asajjittho no ca nikkhasataṁ haranti.
9. kuhakajātakaṁ
[pts page 378] [\q 378/]
90. yo pubbe katakalyāṇo katattho nāvakhujjhati,
pacchā kicce samuppanne kattāraṁ nādhigacchati.
10. akataññajātakaṁ.
apāyimbhavaggo navamo.
tassuddānaṁ:
apāyimbha ca dubhakasantapadaṁ
chaḷadvāra ca āyatinā ca puna,
abhisilavamaṅgalipāpikassā
satanikkhakatatthavarena dasa.
1. somaṅgala - syā 2. kappati - machasaṁ, syā.
[pts page 380] [\q 380/]
[bjt page 038] [\x 38/]
10. littavaggo
91. lintaṁ paramena tejasā
gilamakkhaṁ puriso na khujjhati,
gila re gila pāpadhuntaka
pacchā te kaṭukaṁ bhavissatīti.
1. litta jātakaṁ
[pts page 387] [\q 387/]
92. ukkaṭṭhe sasuramicchanti mantisu akutuhalaṁ,
piyañca annapānambhi atthe jāte ca paṇḍitanti.
2. mahāsārajātakaṁ.
[pts page 389] [\q 389/]
93. na vissase avisasatthe vissatthepi na vissase,
vissāsā bhayamatveti sihaṁva migamātukā'ti.
3. vissāsabhojanajātakaṁ.
[pts page 390] [\q 390/]
94. so tatto sosino eko hiṁsanake vane
naggo na caggimāsino phasanā pasuto munī'ti.
4. lomahaṁsajātakaṁ.
[pts page 392] [\q 392/]
95. aniccā vata saṅkhārā uppādavayadhammino,
uppajjitvā nirujjhanti tesaṁ vupasamo sukhoti.
5. mahāsudassanajātakaṁ.
[pts page 400] [\q 400/]
[bjt page 040] [\x 40/]
96. samatittikaṁ anavasesakaṁ 1-
telapanhaṁ yathā parihareyya,
evaṁ sacinnamanurakkhe
patthayāno disaṁ agatapubbanti.
6. telapattajātakaṁ
[pts page 403] [\q 403/]
97. jivakañca mataṁ disvā dhanapāliñca duggataṁ, 2 panthakañca vane muḷhaṁ pāpako punarāgato'ti.
7. nāmasiddhijātakaṁ.
98. sādhu kho paṇḍito nāma natteva atipaṇḍito.
atipaṇḍitena puttena manambhi 3- upakulito'ti,
8. kuṭavāṇijajātakaṁ.
[pts page 407] [\q 407/]
99. parosabhassampi samāgatānaṁ
kandeyyuṁ 4- te vassasataṁ apaññā,
ekova seyyo puraso sapañño
yo bhāsitassa vijānāti attha'nti.
9. parosahassajātakaṁ.
[pts page 410] [\q 410/]
100. asātaṁ sātarūpena piyarūpena appiyaṁ
dukkhaṁ sukhassa rūpena pamattamativattatī'ti.
10. ātarūpajātakaṁ.
litatavaggo dasamo.
tassuddānaṁ:
gilamakkhatutuhalamātukassā muninā ca aniccatapatthavaraṁ, dhanapālivaro atipaṇḍitako
saparosahassa asāta dasa.
majjhimapaṇṇā sako.
1. anavasekaṁ - machasaṁ, syā 2. duggatiṁ - machasaṁ. 3. dhanambhi upakuṭito - syā. manambhi upakuṭhito - machasaṁ.
4. kandeyyuko - syā.
[bjt page 042] [\x 42/]
11. parosatavaggo
101. parosatañcepi samāgatānaṁ
jhāyeyyuṁ te vassasataṁ apaññā,
ekova seyyo puriso sapañño
yo bhāsitassa vijānāti attha'nti.
1. parosatajātakaṁ.
[pts page 412] [\q 412/]
102. yo dukkhaphuṭṭhāya bhaveyya tāṇaṁ
so me pitā dubhi 1- vane karoti,
sā kassa kandāmi vanassa majjhe
yo tāyitā so sahasā karotīti.
2. paṇṇikajātakaṁ.
[pts page 413] [\q 413/]
103. yattha veri nivasati na vase tattha vase tattha paṇḍito,
ekarantaṁ dirantaṁ vā dukkhaṁ vasati verisuti.
3. verījātakaṁ.
[pts page 414] [\q 414/]
104. catubbhiaṭṭhajjhagamā aṭṭhāhi - pi ca soḷasa,
soḷasāhi ca khattiṁsa atricchaṁ cakkamāsado.
icchāhatassa posassa cakkaṁ bhamati matthaketi.
4. mittavindajātakaṁ.
[pts page 415] [\q 415/]
105. bahuṁ petaṁ mane kaṭṭhaṁ vāto bhañjati dubbalaṁ;
tassa ce bhāyasi nāga kiso nūna bhavissasiti.
5. dubbalalakaṭṭhajātakaṁ.
1. dubbhi - machasaṁ, syā.
[pts page 417] [\q 417/]
[bjt page 044] [\x 44/]
106. susukhaṁ vata maṁ jīvannaṁ1 pacamānā udañcanī
corī jāyappavādena telaṁ loṇañca yācatīti.
6. udañcanījātakaṁ.
[pts page 420] [\q 420/]
107. sādhu kho sippakaṁ nāma api yādisakīdisaṁ,
passa khañjappahārena2 laddhā gāmā catuddimāti.
7. sālittakajātanaṁ.
[pts page 421] [\q 421/]
108. sikkheyya sikkhitabbāni santi sacchandino janā, bāhiyā hi subhantena3 ejānamabhirādhayīti4.
8. bāhiyajātakaṁ5.
[pts page 423] [\q 423/]
109. ṭathanto puriso hoti tathannā tassa devatā,
āharetaṁ kaṇaṁ pūvaṁ6 mā me bhāgaṁ vināsayāti
9. kuṇḍapūvajātakaṁ.
110. sabbasaṁhārako natthi suddhaṁ kaṅgu pavāyati.
alikaṁ bhāsata yaṁ dhuttī saccamāha mahallikāti.
10. sabbasaṁhārakapañho.
parosatavaggo ekādasamo.
tassuddānaṁ:
saparosatatāyitaverī puna
bhavacakkatha nāgasirivhavano,
sukhakañcavatasippakabāhiyā
kuṇḍapūvamahallikakā ca dasa.
1. sukhataṁ vata maṁ jīvā - machasaṁ. 2. khajjappahārena - machasaṁ. 3. bāhirā hi suhadena - machasaṁ. 4. rājānaṁ abhirādhayi - syā. 5. bāhira - machasaṁ. 6. kuṇḍapūvaṁ - machasaṁ, syā.
[bjt page 046] [\x 46/]
12. haṁsivaggo
111. haṁsi tvaṁ 1- evamaṁññasi
seyyo puttena pitāti rājaseṭṭha,
handassatarassa te ayaṁ
assatarassa hi gadrabho pitā'ti.
1. gadrabhapañho.
112. yena sattukhilaṅgā ca diguṇa palāso ca pupphito,
yenādāmi tena vadāmi yena nādāmi na tena vadāmi
esa maggo yava majjhakasasa etaṁ channapathaṁ vijānāhiti.
2. amarādevipañho.
[pts page 426] [\q 426/]
113. saddahāsi sigālassa 2- surāpitassa brāhmaṇa,
sippikānaṁ sataṁ natthi kuto kaṁsasatā duveti.
3. sigālajātakaṁ. 3-
[pts page 428] [\q 428/]
114. bahucinti appacinti ca ubho jāle akhajjhare,
mitacinti amocesi 4- ubho tattha samāgatā'ti.
4. mitacinatijātakaṁ.
[pts page 429] [\q 429/]
115. yāyaññamanusāsati 5- loluppacāriṇi,
sāyaṁ vipakkhikā seti hatā cakkena sāḷikāti. 6-
5. anusāsika jātakaṁ. 7-
1. hañcituvaṁ - machasaṁ. 2. siṅgālassa - machasaṁ. 3. siṅgāla - machasaṁ. 4. pamoci - machasaṁ. 5. yāyaññe - machasaṁ. 6. sāyikā - machasaṁ.
7. lolasāsika - machasaṁ.
[pts page 431] [\q 431/]
[bjt page 048] [\x 48/]
116. atikaramakarācariya mayhampetaṁ na ruccati,
catutthe laṅghayitvāna pañcamiyasmiṁ 1- āvutoti. 2-
6. dubbacajātakaṁ.
[pts page 432] [\q 432/]
117. accuggatā 3- atibalatā ativelaṁ pahāsitā,
vācā bhanti dummedhaṁ tittiraṁvātivassata'nti.
7. tittirajātakaṁ.
[pts page 435] [\q 435/]
118. nācintayanto puriso visesamadhigacchati,
cintitassa phalaṁ passa munnosmi vadhabandhanā'ti.
8. vaṭṭakajātakaṁ.
[pts page 436] [\q 436/]
119. amātāpitari 4- saṁvadedhā anācariyatule 5- vasaṁ,
nāyaṁ kālaṁ 6- akālaṁ vā abhijānāti kukkuṭo'ti.
9. akālarāvījātakaṁ.
[pts page 440] [\q 440/]
120. abaddhā 7- khajjhanti yattha khālā pabhāsare,
baddhāpi tattha muccanti yattha dhīrā pahāsare'ti.
10. bandhanamokkhajātakaṁ.
bhaṁghavaggo dvādasamo.
tassuddānaṁ:
athagadrabhasattu cakaṁsasataṁ
bahucintisāsikāyātikara,
ativelavisesamanācariyo ca
dhirāpabhāsaratena dasa.
1. pañcamāyasi - machasaṁ, syā, 2. ādhuko - machasaṁ.
3. accuggatātilapanā - machasaṁ. 4. amātāpitara - syā, machasaṁ.
5. anāvera - machasaṁ. 6. kālamakālaṁ vā - syā
7. akhandhā - machasaṁ.
[pts page 443] [\q 443/]
[bjt page 050] [\x 50/]
13. kusanāḷivaggo
121. kare sarikkho athavāpi seṭṭho
nihīnako cā'pi kareyya eko,
kareyyuṁ 1- te vyasane untamatthaṁ
yathā ahaṁ kusanāḷi rucāya'nti.
1. kusanāḷijātakaṁ.
[pts page 445] [\q 445/]
122. yasaṁ laddhāna dummedho anatthaṁ carati attano,
antano ca paresañca hiṁsāya paṭipajja'ti.
2. dummedha jātakaṁ.
[pts page 449] [\q 449/]
123. asabbatthagāminaṁ vācaṁ khālo sabbattha bhāsati,
nāyaṁ dadhiṁ vedi na naṅgalisaṁ dadhimpayaṁ 2- maññati naṅgalisanti.
3. naṅgalisajātakaṁ.
[pts page 450] [\q 450/]
124. vāyametheva puraso na nibbindeyya paṇḍito,
vāyāmassa phalaṁ passa bhuttā ambā anitihanti.
4. ambajātakaṁ.
[pts page 454] [\q 454/]
125. bahumpi so vikattheyya aññaṁ janapadaṁ gato,