Skip to content

Latest commit

 

History

History
237 lines (170 loc) · 7.39 KB

07_funkcje.md

File metadata and controls

237 lines (170 loc) · 7.39 KB
Raw

Rozdział 7. Funkcje

W tym rozdziale:

  • nauczysz się definiować funkcje.

Czym jest funkcja

Dotychczas dowiedzieliśmy się czym jest string, integer i float, oraz jak używać zmiennych do przechowywania wartości pomiędzy operacjami. Dzięki temu możemy napisać program, który wykona jakieś operacje na danych, na przykład przetworzy tekst, lub coś obliczy, a następnie wypisze wynik na ekran. Im bardziej zaawansowane problemy będziemy chcieli rozwiązać naszym programem, tym bardziej skomplikowany będzie jego kod.

Jednym ze sposobów na pisanie bardziej zrozumiałego kodu jest definiowanie funkcji. Funkcja to wydzielony zbiór instrukcji, który możemy wielokrotnie wykonać w programie. Definicja funkcji to sposób w jaki opisujemy, które operacje mają być zawarte w funkcji.

Przykładowo, poniższa funkcja zwraca liczbę podniesioną do kwadratu:

def kwadrat(liczba):
    wynik = liczba ** 2
    return wynik

Linijka zaczynająca się od słowa def to nagłówek funkcji. Składa się z następujących elementów:

  • słowo def,
  • nazwa funkcji (w tym przykładzie to kwadrat),
  • lista argumentów ujęta w nawiasy okrągłe (tutaj mamy jeden argument liczba, ale możemy ich podać wiele, oddzielając je przecinkami),
  • dwukropek.

Zwróć uwagę na spacje! W całym nagłówku odstęp jest tylko między słowem def a nazwą funkcji. Gdyby funkcja miała wiele argumentów oddzielonych przecinkami, to moglibyśmy wstawić spacje obok przecinków, aby poprawić czytelność kodu. Poza tymi dwoma przypadkami, w nagłówku nie powinno więcej spacji.

W kolejnych linijkach po nagłówku mamy ciało funkcji. Są to po prostu instrukcje, które zostaną wykonane kiedy użyjemy funkcji. W powyższym przykładzie ciało zawiera dwie operacje: podniesienie do kwadratu wartości zmiennej liczba i przypisanie jej do zmiennej wynik, oraz zwrócenie wartości zmiennej wynik. Zwrócenie to określenie jaka wartość ma być wynikiem danej funkcji. Służy do tego słowo return. Jeżeli wpiszemy po nim nazwę zmiennej, to jej wartość będzie wynikiem. Możemy także zwrócić rezultat nie przypisując do wcześniej do zmiennej:

def kwadrat(liczba):
    return liczba ** 2

Praca z edytorem

Zanim zdefiniujesz swoją pierwszą funkcję, zatrzymajmy się na chwilę. Jak dotąd wszystkie operacje wykonywaliśmy w trybie interaktywnym, gdzie wpisywaliśmy kod, wciskaliśmy Enter i dostawaliśmy wynik. Gdy zaczniemy pracować z funkcjami takie podejście może okazać się uciążliwe. Dużo wygodniej będzie teraz przejść do edytora.

Od tej pory każdy przykład, który nie będzie zaczynał się od >>> należy rozumieć jako kod wpisany w edytorze i uruchomiony przyciskiem "run".

Definicja i wywołanie funkcji

Przepisz teraz do edytora kod funkcji zapisany poniżej. Zwróć szczególną uwagę na wcięcia. Każda linijka ciała funkcji musi zaczynać się od wcięcia. Co istotne, wszystkie te wcięcia muszą mieć taką samą szerokość. Oznacza to, że jeżeli w pierwszej linijce zrobisz wcięcie na dwie spacje, to wszystkie pozostałe linijki aż do końca funkcji też muszą mieć wcięcie na dwie spacje. Jak zauważysz, edytor sam zrobi wcięcie kiedy po wpisaniu nagłówka wciśniesz Enter. Jeżeli by tego nie zrobił, wtedy najłatwiej jest robić wcięcia klawiszem Tab.

def kwadrat(liczba):
    wynik = liczba ** 2
    return wynik

Wciśnij teraz przycisk "run". Jeżeli w oknie trybu interaktywnego nie zauważysz żadnego błędu, będzie to oznaczało, że funkcja została prawidłowo zdefiniowana. Teraz możemy ja wywołać w trybie interaktywnym:

>>> kwadrat(5)
25
>>> kwadrat(3) + kwadrat(1)
10

Jak widzisz, aby wywołać funkcję, wystarczy wpisać jej nazwę, po czym w nawiasach wpisać wartość argumentu. Jeżeli argumentów jest wiele, to należy je oddzielić przecinkami.

🐍 Zdefiniuj funkcję o nazwie pole_kola, która przyjmuje argument promien i zwraca wartość równania 3.14 * (promien ** 2). Wywołaj ją w oknie trybu interaktywnego.

🐍 Wywołaj funkcję pole_kola bez argumentu: pole_kola(). Czy rozumiesz treść wyjątku jaki został rzucony?

🐍 Wywołaj funkcję pole_kola z dwoma argumentami: pole_kola(2, 3). Porównaj treść wyjątku do błędu z poprzedniego zadania.

Argumenty

Funkcja nie musi posiadać żadnych argumentów, w takim wypadku nawiasy w nagłówku zostawiamy puste:

def funkcja_bez_argumentow():
    return 123

Jak już wspomnieliśmy, funkcje mogą przyjmować więcej niż jeden argument:

def suma(a, b):
    return a + b


def osoba(imie, nazwisko, tytul):
    imie_nazwisko = imie + ' ' + nazwisko
    return tytul + ' ' + imie_nazwisko.title()

Takie funkcje wywołujemy podobnie jak te z jednym argumentem:

>>> funkcja_bez_argumentow()
123
>>> suma(100, 45)
145
>>> suma(100, -20)
80
>>> osoba('jan', 'KOWALSKI', 'doktor')
'doktor Jan Kowalski'

🐍 Napisz funkcję cena_brutto, która przyjmuje argumenty cena_netto oraz vat i zwraca wartość brutto obliczoną według wzoru netto * (1 + vat).

🐍 Napisz funkcję imie_nazwisko, która przyjmuje argumenty imie oraz nazwisko i zwraca stringa z imieniem i nazwiskiem oddzielonymi spacją. Upewnij się, że każde słowo w stringu zaczyna się od wielkiej litery (użyj metody title). Następnie napisz funkcję lubi, z argumentami imie, nazwisko oraz co i wywołana w ten sposób: lubi('jan', 'kowalski', 'KALAFIORY') zwróci stringa 'Jan Kowalski lubi kalafiory'. Pisząc funkcję lubi użyj funkcji imie_nazwisko.

Funkcje wbudowane

Poza funkcjami, które sami możemy zdefiniować, istnieją funkcje, które zawsze są dostępne w interpreterze Pythona. Nazywamy je funkcjami wbudowanymi. Przykładem jest funkcja len, o której mówiliśmy w jednym z poprzednich rozdziałów:

>>> len('python')
6

Poza tym mamy jeszcze 67 innych funkcji wbudowanych. Część z nich poznasz w kolejnych rozdziałach, a kilka innych opisaliśmy poniżej.

str

Przyjmuje jako argument dowolny obiekt i zwraca jego reprezentację jako string:

>>> str(2017)
'2017'

🐍 Zamień na string liczbę ujemną.

🐍 Zobacz co się stanie, jeżeli jako argument przekażesz do str tekst.

int

Przyjmuje jako argument dowolny obiekt i zamienia go na integer:

>>> int(' 123 ')
123

🐍 Zobacz co się stanie, gdy przekażesz do funkcji int liczbę z częścią ułamkową (float), np. 3.14.

🐍 Zobacz co się stanie, jeśli przekażesz do int stringa, w którym nie ma żadnej liczby.

🐍 Zobacz co się stanie, kiedy przekażesz do int stringa, w którym są zarówno litery jak i cyfry, np. Ala ma 2 koty.

float

Przyjmuje jako argument dowolny obiekt i zamienia go na float:

>>> float('3.14')
3.14

🐍 Zobacz jak zachowa się funkcja float, gdy wywołasz ją z: integerem, stringiem z samymi literami, stringiem z samymi cyframi.

📌 Podsumowanie

W tym rozdziale:

  • dowiedzieliśmy się czym jest funkcja, jak ją definiować i wywoływać,
  • poznaliśmy funkcje wbudowane str, int oraz float.

🏁 Następny rozdział: Funkcja print 🏁