W tym rozdziale:
- dowiesz się czym jest
stringi co można z nim zrobić, - nauczysz się pisać programy, które wyświetlają tekst.
Niemal każdy program generuje jakiś tekst. Aplikacje na smartfonach pokazują komunikaty o odebranych wiadomościach. Aplikacje webowe zwracają treść stron internetowych. Serwery zapisują na dysku informacje o tym jak przebiega ich działanie. Tekst to podstawa komunikacji między komputerem a człowiekiem. Właśnie dlatego naukę programowania zaczniemy od operacji na tekście lub, jak mówimy w żargonie programistycznym, na stringach.
String, czyli łańcuch znaków, to po prostu ciąg liter, cyfr, kropek,
przecinków etc. Żeby w Pythonie zdefiniować string, po prostu umieść jakiś
tekst między znakami ' (pojedynczy apostrof):
>>> 'PyLadies 2024'W powyższym stringu znalazły się wielkie i małe litery, odstęp (spacja) oraz cyfry. Istnieją tysiące znaków jakich możesz użyć.
🐍 Zanim przejdziesz dalej spróbuj samodzielnie utworzyć stringi z następującymi informacjami: Twoje imię i nazwisko, nazwa miejscowości z której pochodzisz, tytuł Twojego ulubionego filmu lub książki.
Przykład, którym posłużyliśmy się przed chwilą, pokazuje string ujęty
w pojedyncze apostrofy, czyli '. Jeżeli chcesz, możesz używać znaku
". Dla Pythona nie ma to żadnego znaczenia. Ważne jest natomiast,
aby z obu stron stringa znalazł się taki sam apostrof: jeżeli zaczynasz
podwójnym, musisz zakończyć podwójnym. Tak samo z pojedynczym.
Teraz, kiedy już umiesz zdefiniować stringa, spróbujmy wykonać na nim jakąś operację. Przez "operację" rozumiemy przekształcenie jednego stringa na inny string, na przykład:
>>> 'Kubuś Puchatek'.lower()
'kubuś puchatek'(Zwróć uwagę na brak spacji wokół kropki!)
W tym przykładzie wykonaliśmy dwie operacje: zdefiniowaliśmy stringa
'Kubuś Puchatek' oraz wywołaliśmy metodę lower. Metoda to po
prostu operacja jaką można wykonać na jakimś obiekcie. W tym przypadku
obiektem jest nasz string, a metodą jest lower, która spowodowała
stworzenie nowego stringa, w którym wszystkie wielkie litery zostały
zamienione na małe.
String w Pythonie posiada wiele innych metod, na przykład:
upper- przeciwieństwolower,title- zamienia każdą pierwszą literę każdego wyrazu z małej na wielką,strip- usuwa spacje z lewej i prawej strony stringa (jeżeli istnieją).
🐍 Teraz wypróbuj te metody w taki sposób, żeby zobaczyć efekty ich działania. Przetestuj je na stringach, które tworzyliśmy w poprzednim zadaniu.
Pisząc programy często musimy sobie radzić ze stringami, które pochodzą ze źródeł na które nie mamy wpływu. Na przykład informacje z formularza wypełnionego przez użytkownika, albo dane odczytane z pliku. We wszystkich tych przypadkach przetwarzamy stringi, o których strukturze nic nie wiemy. Operacje pomagają nam przekształcić stringi do pożądanego formatu, albo wyszukać w nich jakieś informacje.
Dobrym przykładem jest imię i nazwisko. Wyobraź sobie, że tworzysz
program, który pobiera od użytkownika jego imię i nazwisko. Chcesz
zapisać te dane w formacie Imię Nazwisko, czyli tak, aby każde ze słów
zaczynało się wielką literą. Jednak użytkownik może wpisać w formularzu
jan kowalski, albo JAN KOWALSKI. W obu przypadkach dostaniesz
stringi w innym formacie niż się spodziewasz. Możesz sobie z tym poradzić
używając metody title, która obie te wartości zamieni na Jan Kowalski.
Niektóre operacje wymagają podania dodatkowych opcji. Na przykład:
>>> 'Kubuś Puchatek'.find('Pu')
6Metoda find wyszukuje w stringu podany łańcuch i zwraca numer znaku
(mówimy: indeks znaku), w którym ten łańcuch się zaczyna. Zwróć uwagę,
że znaki numerowane są od zera:
K u b u ś P u c h ...
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ...
Wywołaliśmy metodę find podając jej string 'Pu'. Taki łańcuch
znajduje się wewnątrz stringa 'Kubuś Puchatek' i zaczyna się od znaku
numer 6, dlatego tę liczbę zobaczyliśmy na ekranie.
Wartości, które musimy podać wywołując metodę (np. 'Pu' z przykładu),
nazywamy argumentami. Niektóre metody nie przyjmują żadnych
argumentów, ale są też takie, które wymagają podania jednego lub więcej.
Jeżeli metoda przyjmuje wiele argumentów, to muszą być one oddzielone od
siebie przecinkami.
Nie będziemy teraz przechodzili przez wszystkie metody jakie posiada string, ale trzy z nich warto poznać już na samym początku, ponieważ korzysta się z nich często.
find poznaliśmy przed chwilą: jako argument przyjmuje string i szuka
go w stringu na jakim wywołaliśmy operację. Jeżeli łańcuch zostanie
znaleziony, otrzymujemy numer znaku, od którego się zaczyna. W przeciwnym
wypadku dostaniemy -1.
Ta metoda jest przydatna, kiedy szukamy jakieś frazy i chcemy się przekonać, czy dany string ją zawiera. Na przykład, gdy chcemy się dowiedzieć czy nasz użytkownik nazywa się "Nowak":
>>> 'Anna Nowak'.find('Nowak')
5
>>> 'Jan Kowalski'.find('Nowak')
-1
>>> 'Tomasz Nowak'.find('Nowak')
7W powyższym przykładzie jeśli wartość zwrócona przez find jest inna
niż -1, oznacza to, nazwisko użytkownika się zgadza.
Zwróć uwagę, że wielkość liter ma znaczenie:
>>> 'Prosiaczek'.find('Pro')
0
>>> 'Prosiaczek'.find('pro')
-1
>>> 'prosiaczek'.find('Pro')
-1Metoda ta jest przydatna również wtedy, gdy jesteśmy pewni, że dany string zawiera szukany łańcuch znaków, ale musimy sprawdzić, na której dokładnie pozycji.
Na przykład, możemy się dowiedzieć, którą literą alfabetu jest litera r:
>>> 'aąbcćdeęfghijklłmnńoópqrsśtuvwxyzźż'.find('r')
23Zwróć uwagę, że litera a jest na pozycji 0, więc litera r tak
naprawdę jest nie dwudziestą trzecią, a dwudziestą czwartą literą
alfabetu. Ten przykład pokazuje jak ważne jest poprawne interpretowanie
informacji zwracanych przez programy.
🐍 Wybierz kilka paragrafów (2 lub więcej) z tej strony i dla
każdego z nich: skopiuj jego treść i użyj jej do zdefiniowania stringa,
a następnie wywołaj na nim metodę find żeby sprawdzić, czy znajduje
się w nim łańcuch ale.
replace przyjmuje dwa argumenty: stringi a i b. Kiedy wywołamy tę
metodę na jakimś stringu, to wszystkie wystąpienia łacucha a w tym stringu
zostaną zastąpione łańcuchem b.
Przykładowo, możesz zastąpić wszystkie spacje znakiem -:
>>> 'Ala ma kota'.replace(' ', '-')
'Ala-ma-kota'Albo zastąpić całe wyrazy:
>>> 'Ala ma kota'.replace('kota', 'psa')
'Ala ma psa'Innym przykładem użycia tej metody jest usunięcie ze stringa jakiegoś znaku. Możesz to zrobić podając pusty string jako drugi argument:
>>> 'Jan Kowalski'.replace('Kowalski', '')
'Jan '🐍 Wpisz w trybie interaktywnym stringa z Twoim imieniem i nazwiskiem,
a następnie użyj na nim metody replace aby zamienić Twoje imię na
imię innej osoby uczestniczącej w warsztatach, siedzącej obok Ciebie.
count przyjmuje jeden string jako argument i zwraca liczbę wystąpień
tego łańcucha w stringu na jakim wykonaliśmy operację.
Metoda ta przydaje się, kiedy na przykład chcemy sprawdzić czy jakaś fraza powtarza się więcej niż raz w danym stringu:
>>> 'Ala ma kota'.count('ma')
1
>>> 'Ala ma kota, a Ola ma psa'.count('ma')
2🐍 Skopiuj treść któregoś z paragrafów na tej stronie, użyj
go do zdefiniowania stringa i wywołując na nim metodę count sprawdź
ile razy występują w nim następujące ciągi znaków: i, string oraz
na.
Jedną z najbardziej przydatnych operacji, jaką możemy wykonać na stringu,
jest sprawdzenie jego długości. Przykładowo, chcemy sprawdzić czy nie
jest zbyt długi, albo chcemy sprawdzić który z dwóch stringów jest
dłuższy. Tutaj z pomocą przychodzi funkcja len:
>>> len('Kubuś Puchatek')
14Zwróć uwagę, że len nie jest metodą, czyli nie stosujemy notacji
obiekt.metoda(). Jest tak, ponieważ sprawdzenie długości
jakiegoś obiektu (w tym przypadku: stringa) jest na tyle popularną
operacją, że w Pythonie stworzono osobną funkcję, która ją wykonuje.
🐍 Sprawdź długość Twojego imienia i nazwiska. Zobacz jaką długość
ma pusty string, czyli ''.
W tym rozdziale:
- dowiedzieliśmy się czym jest string,
- poznaliśmy znaczenie słów metoda oraz argument,
- nauczyliśmy się najważniejszych metod, jakie można wywołać na stringu,
- poznaliśmy funkcję
len, która zwraca długość stringa.
🏁 Następny rozdział: Funkcja help
🏁